Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Iris foetidissima & Petroselinum crispum

fotò
fotò
Coutello(-pudènto)

Iris foetidissima

Iridaceae

Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.

Descripcioun :
Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.

Usanço :
La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.

Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae


Ordre : Aspargales

Coulour de la flour : Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet

Liò : Bos fres - Ribiero - Baragno - Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753

fotò
fotò
Juvert

Petroselinum crispum

Apiaceae Umbelliferae

Nom en français : Persil cultivé.

Descripcioun :
Lou juvert, que nous vèn d'Asìo dóu couchant, samena au nostre desempièi l'Antiqueta, se retrobo naturalisa d'aqui d'eila. Dins la Vau-cluso trachis uno meno que vendrié, segound Reduron, de l'Age-Mejan. La varieta presentado eici, ié dison angustifolium, emé de fuioun prim. Autramen se recounèis à si flour jauno e si fru coustela.

Usanço :
Èi bèn couneigu pèr assaboura, fres, lou manja. Caup proun de vitamino (A...) e de sau mineralo. Li racino, li fueio e li fru fan pissa, soun bon pèr l'estouma e li règlo e contro li gas.

Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 0,8 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Renadivo mounoucarpico

Gènre : Petroselinum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae

Ordre : Apiales

Coulour de la flour : Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1 mm
Flourido : Printèms - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 600 m
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Jun à avoust

Liò : Escoumbre e proche dis oustau - Baus - Muraio - Champ
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Óurigino estenoumediterrano
Ref. sc. : Petroselinum crispum (Mill.) Nyman ex A.W.Hill, 1925

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
RRR
ges
RR
RR
ges
RR
ges
ges

Iris foetidissima & Petroselinum crispum

C
CC
R
R
R
ges
ges
ges

Coumpara Coutello(-pudènto) emé uno autro planto

fotò

Coumpara Juvert emé uno autro planto

fotò